خطاب به پيامبر (صلی الله علیه وآله)

سپس حضرت نظرى به مرقد پدر افكند و بغض گلويش را فشرد و در ضمن ابياتى از شعر چنين فرمود: اى پدر! بعد از رحلت تو واقعه‏ هاى بزرگ و قضاياى مشكلى واقع شد، كه اگر تو شاهد آن بودى، مصيبت برايمان بزرگ نمى‏ آمد. ما همچون زمينى كه باران فراوان را از دست دهد تو را از دست داديم، و قوم تو فاسد گرديدند. پس شاهد آنان باش و غائب مباش. و براى هر اهلى مزيت و برترى بر ديگر نزديكان نزد خداى متعال است. آن هنگام كه تو رفتى و خاك بين ما و تو حايل شد مردمانى كينه‏ هاى خود را بر ما ظاهر نمودند. اكنون كه تو از بين ما رفته‏ اى و تمام زمين غصب شده، مردم با چهره‏ ى گرفته با ما روبرو مى‏ شوند و ما خوار شده‏ ايم، و بزودى در روز قيامت باعث ظلم خانواده‏ ى ما مى‏ فهمد كه به كجا بازمى‏ گردد.

تو همچون ماه چهارده شبه و نورى بودى كه از تو كسب نور مى‏ شد و كتاب هاى آسمانى از طرف خداى با عزت بر تو نازل مى‏ گرديد. و جبرئيل با آوردن آيات الهى با ما انس داشت و با رفتنت درِ تمام خيرها را بستى. شهر من با آن وسعتش بر من تنگ شده و دو سبط تو خوار گشتند كه در اين براى من بلايى است. اى كاش قبل از رفتن تو مرگ با ما روبرو مى‏شد هنگامى كه تو از پيش ما رفتى و تلّى از خاك مانع از تو شد. ما مبتلا به مصيبت از دست رفتن عزيزى شديم كه هيچ محزونى از مردم چه عرب و چه عجم به رفتن چنين عزيزى مبتلا نشده است. پس هر اندازه كه در اين دنيا زندگى كنيم و تا زمانى كه چشمهاي مان باقى است براى تو با اشكى ريزان گريه مى‏ كنيم.

سپس اين اشعار را درد دل نمود:

اى يادگاران زمان پيامبر، و اى ياوران دين و پناه‏ دهندگان اسلام! اين چه سستى است در يارى من و چه ضعفي است در كمك به من و چه كوتاهي است درباره‏ ى حق من و چه خوابى است كه در مورد ظلم به من، شما را فراگرفته است؟! آيا پيامبر صلى اللَّه عليه و آله پدرم نمى ‏فرمود: «حُرمت هر كسى را نسبت به فرزندانش بايد نگاه داشت»؟ چه زود كار خود را كرديد، و عجب زود به كارى كه زمانش نرسيده بود اقدام نموديد!

و شما قدرت كمك به آنچه من طلب مى‏ كنم و قوت برگرفتن آنچه در پى آن هستم و مى‏ خواهم داريد. آيا به راحتى مى‏ گوييد «محمد رسول خدا از دنيا رفت»؟ (20)به خدا قسم اين واقعه‏ اى مهم است كه شكافي عظيم و گسيختگى گسترده‏ اى همراه داشت، و التيام‏ دهنده‏ ى آن مفقود بود. با غيبت پيامبر زمين تاريك گرديده، و برگزيدگان الهى محزون گشته‏ اند، و در مصيبت او آفتاب و ماه گرفته و ستارگان پراكنده شدند. با رحلت او اميدها به يأس مبدل شد، و اموال غارت شد و حريم آن حضرت از بين رفت، و حرمت او مورد اهانت قرار گرفت. با رفتن او امت در فتنه افتادند و ظلمت همه جا را فراگرفت و حق از بين رفت.

به خدا قسم رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بليه‏ ى بسيار بزرگ و مصيبت عظيم است كه مصيبتى مثل آن و حادثه‏ ى ناگوارى همچون آن در دنيا نخواهد بود و به اين مصيبت عظمى كتاب خدا در خانه‏ هايتان و در هر صبح و شام آگاهى داده و به آن در گوشهاي تان با ندا و فرياد و خواندن و فهماندن خبر داده است.

و همچنين خبر داده از آنچه كه به انبياى الهى و فرستادگان خداوند در گذشته رسيده كه حكم‏ نهايى و قضا و قدر حتمى است. (آنجا كه فرموده:) «و نيست محمد مگر فرستاده‏ ى خدا كه قبل از او پيامبران آمده‏ اند. آيا اگر بميرد يا كشته شود به جاهليت خود برمى‏ گرديد و مرتد مى‏ شويد؟ كسى كه مرتد شود به خداوند ضررى نمى‏ رساند، و خداوند شكر گزاران را پاداش مى‏ دهد». (21)

اين در حالى است كه شما هم تداركات و افراد و هم خانه و سرپوش و هم وسيله و قدرت و هم اسلحه و وسيله‏ ى دفاع داريد. فراخوانى من به شما مى‏ رسد ولى پاسخ نمى‏ دهيد! و فرياد من به شما مى‏ رسد ولى به دادخواهى نمى‏ آييد!

شما متصفيد به اين كه بر دشمن بدون سپر و زره حمله مى‏ كنيد و به خير و صلاح شناخته شده‏ ايد. و شما كسانى هستيد كه به عنوان برگزيده‏ ى خدا و منتخب او براى ما اهل‏ بيت انتخاب شده‏ ايد. و همان كسانى هستيد كه با عرب به مبارزه برخاستيد و خود را وارد امور سخت كرديد و متحمل سختى و زحمت شديد و با امت ها به جنگ برخاستيد و پهلوانان را بدون سستى دور نموديد.

ما و شما چنان بوديم كه شما را امر مى‏ كرديم و شما اطاعت مى‏ كرديد، تا بوسيله‏ ى ما براى شما موقعيت پا برجايى به دست آمد، و توسط ما آسياب اسلام براى شما به گردش درآمد، و بركات روزگار (23) به جريان افتاد، و تكبر شرك به ذلت كشيده شد، و جوشش دروغ ساكن گرديد، و آتش جنگ خاموش گشت، و دعوت به فتنه و آشوب آرام گرفت، و دين در اجتماع شكل گرفت.

ادامه دارد…………

—————————————–

پی نوشت:

21ـ سوره‏ ى آل‏ عمران: آيه‏ ى 144.

22ـ منظور از «پسران قيله» انصار هستند كه از دو قبيله‏ ى اوس و خزرج تشكيل مى‏ يافتند و «قيله» نام مادر آنان است كه چندين نسل قبل، نسبشان به او منتهي مى‏ شود.

23ـ در عبارت عربى چنين است: «و در حلب البلاد» كه كلمه‏ ى «حلب» به معناى شير است ولى در اينجا كنايه از بركات است.

منبع: www.sonnat.net

اين كارها از شما بعيد بود و چگونه چنين كارى كرديد و به كجا بازمى‏ گرديد، با اينكه كتاب خدا در بين شماست؟! كتابى كه امورش ظاهر و احكامش نورانى و علامتهايش واضح و نواهيش تبيين شده و اوامرش روشن است. به چنين كتاب خدايى پشت نموديد. واى بر شما! آيا مى‏ خواهيد از او روى گردانيد يا به غير آنچه كه در آن است حكم كنيد؟ بد جايگزينى براى ظالمان است، و كسى كه غير اسلام را به عنوان دين برگزيند از او قبول نمى‏ شود و در آخرت از زيانكاران خواهد بود. سپس درنگ نكرديد مگر به مقدار آرام شدن فتنه و جاى گرفتن قلاده‏ ى آن كه شروع نموديد در برافروختن شعله‏ هاى فتنه و برانگيختن هيزم هاى آن و نداى شيطان مكار را اجابت كرديد و شروع به خاموش كردن انوار دينى روشن و بى‏ اعتنايى به سنت هاى پيامبر برگزيده نموديد.

به ظاهر طرفدارى از دين مى‏ نماييد در حالى كه در باطن به نفع خود عمل مى‏ كنيد و نسبت به اهل‏ بيت و فرزندانش با حيله و نيرنگ رفتار مى‏ كنيد(14) ما در مقابل اذيت هاى شما صبر مى‏ كنيم مانند صبر كسى كه با چاقوهاى بزرگ و پهن اعضايش را قطعه قطعه كنند و تيزى نيزه را در بدنش فرو برند!

فدك و ارث

و شما اكنون معتقديد كه ارثى و نصيبى براى ما اهل‏ بيت نيست! آيا در پى حكم جاهليت هستيد؟! و چه حكمى بهتر از حكم الهى براى گروهى است كه يقين دارند؟ آيا نمى‏ دانيد؟! البته كه همچون آفتاب تابنده براى شما روشن است كه من دختر اويم. از شما مسلمانان بعيد است! آيا ارث پدرم به‏ زور گرفته شود؟

اى پسر ابوقحافه، آيا در كتاب خدا نوشته شده كه تو از پدرت ارث ببرى ولى من از پدرم ارث نبرم؟ مطلبى تعجب‏ آور و متحيركننده آورده‏ ايد كه از روى جرأت بر قطع رحم رسول‏ اللَّه و شكستن پيمان چنين اقدامى كرده‏ ايد! آيا از روى عمد كتاب خدا را رها كرده و پشت سر خود افكنديد؟ آنجا كه خداوند تبارك و تعالى مى‏ فرمايد: «و سليمان از داود ارث برد» (15) و آنچه حكايت نموده از قضيه‏ ى يحيى و زكريا آنجا كه مى‏ فرمايد:
«پروردگارا… فرزندى به من عنايت فرما كه از من و از آل‏ يعقوب ارث ببرد» (16) و فرموده: «و خويشان ميت بعضى بر بعض ديگر در كتاب خدا در ارث بردن تقدم دارند» (17) و فرموده: «خداوند در رابطه‏ ى با اولادتان سفارش مى‏ نمايد كه فرزندان پسر دو برابر فرزندان دختر ارث مى‏ برند» (18) و فرموده: «اگر ميت چيزى بعد از خود باقى بگذارد براى والدين و خويشان به نيكى وصيت نمايد، اين حقى است كه متقين بايد آن را انجام دهند». (19)

گمان نموديد بهره‏ اى از ارث براى من نيست و از پدرم ارثى به من نمى‏ رسد و بين من و پدرم نسبتى نيست؟! آيا خداوند شما را به آيه‏ اى اختصاص داده كه پدرم را از آن خارج نموده است؟ يا مى‏ گوئيد ما اهل دو مذهب هستيم كه از يكديگر ارث نبريم؟! آيا من و پدرم هر دو اهل يك مذهب نيستيم؟! يا اينكه شما به عام و خاص قرآن از پدرم و پسرعمويم (على عليه‏ السلام) آگاه تريد؟

اكنون كه فدك را نمى‏ دهى، اين مركب زين و افسار شده‏ ى آماده را بردار تا در قبر همراه تو باشد و روز قيامت وبال آن گريبانت را بگيرد. خداوند خوب حكم‏ كننده‏اى و حضرت محمد صلى الله عليه و آله خوب زعيمى و قيامت خوب وعده‏ گاهى است. بعد از مدت كوتاهى پشيمان مى‏ شويد، و در روز قيامت اهل باطل زيان مى‏ كنند، و زمانى پشيمان مى‏ شويد كه براى شما نفعى ندارد، و براى هر خبرى زمان وقوعى است، و به زودى مى‏ فهميد عذاب خوار كننده گريبان چه كسى را مى‏ گيرد و چه كسى است كه عذاب دائمى بر او نازل مى‏ شود.

ادامه دارد…….

———————————

پی نوشت:

حكمت دستورات الهی

پس خداوند ايمان را طهارت شما از شرك قرار داد، و نماز را دورى از كبر، و زكات را صفاى روح و زيادى در روزى و روزه را تحكيم اخلاص، و حج را بلندى و رفعت دين و احياى سنتها و اعلان شريعت، و عدالت را نظام قلبها و قبولى دين، و اطاعت ما اهل‏بيت را موجب نظام داشتن ملت، و امامت ما را امان از تفرق و جدائى، و جهاد را عزت اسلام ، و صبر را كمكى بر استحقاق اجر، و امر بمعروف را باعث مصلحت عمومى، و نهى از منكر را براى تنزيه دين، و نيكى به والدين را حفظ از نارضايتى، و صله‏ ى ارحام را مايه طولانى شدن عمر و كثرت افراد يك دل، و قصاص را حفظ خون ها، و وفاى به نذر را روزنه‏ اى براى بخشش گناهان، و كامل نمودن كيل و وزن را براى حفظ اموال از نقص و ضرر، و نهى از نوشيدن شراب را دورى از پليدى، و پرهيز از نسبت ناروا به بانوان عفيفه را مانع از لعنت، و دورى از دزدى را سبب جلوگيرى از اعمال زشت و نخوردن مال يتيم و برنداشتن آن را پناهى از ظلم، و نهى از زنا را حفظ از غضب الهى، و عدالت در احكام را مايه‏ ى دل گرمى مردم، و ظلم ننمودن در حكم را براى ترس از حق قرار داده، و براى اخلاص در قبول ربوبيت خود شرك را حرام نموده است.(6)

پس تقواى الهى را در بالاترين درجه پيشه‏ى خود بنمائيد، و در حالى از اين دنيا برويد كه مسلمان باشيد، و از فرامين خدا روى برنگردانيد، و آنچه امر فرموده اطاعت كنيد و از آنچه نهى فرموده خوددارى كنيد، و پيرو علم باشيد و بدان تمسك كنيد كه فقط بندگان آگاه از خدا مى‏ ترسند. پس حمد و ثناى خدائى را به جا آوريد كه با عظمت و نورش تمام اهل آسمان و زمين در جستجوى وسيله‏ اى به سوى اويند. و ما آن وسيله‏ ى الهى در خلقش هستيم، و ما آل‏ رسول خدائيم، و ما مقربان درگاه خدا، و جايگاه قدس او، و حجت غيبى الهى و وارث انبياى اوييم.

بدانيد من فاطمه ‏ام!

سپس فرمود:
اى مردم بدانيد من فاطمه‏ ام، و پدرم محمد كه فرستاده‏ ى پروردگارتان و خاتم پيامبرانتان است. كلام اول و آخر من اين است، و در اين مطلب اشتباه نمى‏ كنم و آنچه كه انجام مى‏ دهم گزاف نيست و سخن به دروغ نمى‏ گويم. (7) پس با گوش هاى شنوا و قلب هاى آگاه سخن مرا گوش كنيد.

سير رسالت

آن گاه فرمود: بسم اللَّه الرحمن الرحيم، فرستاده‏ ى خدا نزد شما آمد كه از شما بود و تحمل مشقت شما بر او دشوار بود و او نسبت به هدايت شما بسيار پافشارى داشت و نسبت به مؤمنين با رحمت و رأفت بود. اگر در حسب و نسب او نظر كنيد و او را بشناسيد مى‏ يابيد كه در بين تمام زنان او تنها پدر من است، و در بين تمام مردان او تنها برادرِ پسر عموى من (على عليه‏السلام) است و چه خوب انتسابى است. او رسالت الهى خود را به انجام رسانيد و امور باعث عذاب پروردگار را اظهار نمود، و از راه و روش مشركان روى گرداند (8)، و از سنت جاهلى آنان اعراض نمود. كمر آنان را در راه رسالتش شكست، و گلوى آنان را فشرد، و مردم را با حكمت و پند نيكو به راه خدا دعوت نمود.

بُتان را شكست و سرهاى گردنكشان را به خاك افكند، تا آن كه اجتماع آنان را از هم پاشيد و آنان از صحنه پشت نمودند و نور صبح هدايت ظلمت شرك را شكافت و پرده از حق برداشته شد. زعيم دينى گوينده شد، و آتش كفر خاموش گرديد، و زبان شياطين لال شد و پست فطرتان منافق هلاك شدند، و گره‏ هاى كفر و خلاف از هم گشوده شد، و شما به كلمه‏ ى اخلاص تكلم نموديد با عده‏ اى از پاكان كه عفيف بودند. شما بر لبه‏ ى پرتگاه آتش قرار داشتيد كه پيامبر الهى شما را نجات داد. شما كسانى بوديد كه بتان را پرستش مى‏ كرديد، و قمار بازى مى‏ كرديد.

چنان خوار بوديد كه جرعه‏ ى هر نوشنده، و شكار هر طمعكار، و همچون آتش گيره‏اى كه بردارنده‏ ى آن زياد توقف نمى‏ كند بوديد (9)، و زير قدم هاى ديگران قرار داشتيد. آب آشاميدنى شما آب كدر، و خوراك شما پوست دباغى نشده بود. (10) مى‏ ترسيديد كه مردم از اطرافتان ناگهان بر شما حمله كنند.

تا آن كه خداوند تبارك و تعالى به بركت پيامبر حضرت محمد صلى اللَّه عليه و آله شما را بعد از اين همه سختي ها نجات داد، و بعد از آنكه او گرفتار پهلوانان كفار و گرگان عرب و گردنكشان اهل كتاب گرديد، هرگاه كه آتشِ جنگ را مى‏ افروختند خداوند آن را خاموش مى‏ نمود و هر زمان كه قدرت پيروان ضلالت ظاهر مى‏ شد يا دشمنان مشرك دهان خود را براى از بين بردن شما باز مى‏ كردند، برادرش على را براى نابودى آنان به عمق دهانشان مى‏ افكند. (11) او هم تا گوش هاى آنان را پايمال نمى‏ كرد، و آتش آنان را با تيزى شمشيرش خاموش نمى‏ نمود باز نمى‏ گشت.
او (على عليه‏السلام) كسى بود كه در راه خدا سختى و مشكلات را تحمل مى‏ كرد و استقامت از خود نشان مى‏ داد، و نزديك ترين اشخاص به پيامبر و آقاى اولياى خدا بود. در راه خدا كمر همت بسته بود و دلسوزانه و با جديت و تلاشِ پيگير عمل مى‏ كرد، و در راه خدا سرزنش ملامت كنندگان تأثيرى در او نداشت. و اين در حالى بود كه شما در زندگى راحت و در كمال آرامش و امنيت و نشاط بوديد، و در رفاه زندگى خوش مى‏ گذرانديد. غذاى لذيذ مى‏ خورديد و آب زلال مى‏ نوشيديد و انتظار رسيدن بلاها را بر ما داشتيد و منتظر شنيدن اخبار آن بوديد! (12) و چون جنگى شدت مى‏ گرفت خود را كنار مى‏ كشيديد، و هنگام كارزار و جنگ فرار مى‏ كرديد.

ادامه دارد…………..

—————————————-

پی نوشت:

6ـ احتمالا اشاره به آيه‏ ى 23 از سوره‏ ى نور است كه مى‏ فرمايد: «كسانى كه به زنان عفيفه‏ ى مومنه نسبت ناروا مى‏ دهند، در دنيا و آخرت لعنت شده‏ اند و برايشان عذابى بزرگ است».

7- و در صحبت خود، كلامى گزاف و دور از حق نمى‏ گويم.

8ـ و در مقابل راه و روش مشركان ايستادگى نمود.
9ـ در اين جملات حضرت شدت بى‏ ارزشى آنان را در مقايسه با ساير ملل عصر خود بيان فرموده‏ اند كه همچون يك جرعه كه نوشنده‏ اى بنوشد و در نظرش ارزشى نداشته باشد و چنان بى‏ قدرت كه هر طمع كارى هوس حمله به آنان را داشته باشد و چنان ناپايدار كه همچون آتشگيره‏ اى كه براى روشن كردن آتش بكار مى‏ گيرند و زود خاموش مى‏ شود، بودند.

10ـ پوست تازه‏ ى دباغى نشده گاهى از شدت فقر در خوردن مورد استفاده قرار مى‏ گرفت چنانچه اميرالمؤمنين عليه‏السلام در نهج‏ البلاغه مى‏ فرمايد: و حسبك داء ان تبيت ببطنة - و حولك أكباد تحن الى القد يعنى: براى مريضى روح تو همين بس كه سير بخوابى در حالى كه در اطراف تو شكم هاى گرسنه‏ اى در آرزوى خوردن پوست دباغى نشده باشند.

11ـ يعنى او را به قلب دشمن مى‏ فرستاد.

12ـ و شما در آسايش و وسعت، در نهايت آرامش و امنيت، منتظر اخبار بوديد.

منبع: www.sonnat.net

متن خطبه فدكيه در مسجد
كلام خود را آغاز مى‏ كنم با حمد و سپاس خدائى كه به ستايش و فضل و عزت و رفعت از همه كس سزاوارتر است. خداوند را بر نعمت هايى كه عطا فرموده مى‏ ستايم، و بر الهامش سپاس مى‏ نمايم، و بر نعمت هاى گسترده‏ اى كه ابتداءً عنايت نموده و نعمت هاى فراوانى كه عطا فرموده و تفضلات پى‏ درپى كه مرحمت كرده ثنا مى‏ گويم.

او را سپاس مى‏ گويم با حمدهاى بى‏ پايانى كه از حد شمارش بيرون است، و قدرت بر شكر همه‏ ى آنها نيست، و نهايت آنها قابل درك نخواهد بود. نعمت هايى كه خداوند براى ازدياد و دوام آنها ما را دعوت به شكرگزارى نموده، و بندگانش را بر فرستادن آنها مطيع خود گردانيده، و براى كامل نمودن بخشش هايش از آنان حمد و ستايش خود را خواسته، و در كنار آن به طلب چنين نعمت هائى امر فرموده است. گواهى مى‏ دهم كه معبودى غير «اللَّه» نيست. تنها او معبود است و شريكى ندارد. كلمه‏ اى است كه تأويل آن اخلاص است و متضمن رساندن قلوب به اعتقاد وحدانيت خداست، و آنچه را كه عقل به آن پى مى‏ برد در انديشه‏ ها ظاهر نموده است. خداوندى كه امكان ديدنش و قدرت توصيف او براى كسى نيست، و به خيال كسى نمى‏ گنجد. خداوندى كه تمام اشياء را بدون آنكه چيزى قبل از آنان باشد به وجود آورده، و بى‏ آن كه از نمونه‏ هايى براى خلقت پيروى كرده باشد آنان را آفريده است. با قدرتش به آنان وجود داده و با اراده‏ ى خود آنان را خلق فرموده، بدون آن كه نيازى به خلقت آنان داشته باشد يا فائده‏ اى به او عائد شود.

بلكه علت در خلقت آنست كه حِكمت خود را براى ما سوايش معلوم بنمايد، و آنان را به إطاعت خود متوجه كند، و قدرت خويش را به منصه‏ ى ظهور برساند، و دلالت بر ربوبيتش نمايد و خلق را به عبادت خود بخواند و به دعوت خود عزت و غلبه بخشد(2). همچنين براى دورى آنان از عذابش و سوق آنان به بهشتش ثواب را بر اطاعت خود و عذاب را در معصيتش قرار داد.

آن گاه خداوند متعال به بركت پدرم حضرت محمد صلى اللَّه عليه و آله ظلمت‏ ها را به نورانيت مبدل ساخت، و از قلب ها؛ قساوت را برطرف نمود، و از ديده‏ ها تحير را زايل كرد، و مطالب مبهم را براى همگان روشن نمود. آن حضرت دعوت الهى خود را با هدف هدايت مردم آغاز كرد و آنان را از گمراهى نجات داد، و از لجاجت ها آگاهى بخشيد، و آنان را به دينى محكم هدايت نمود، و به راه مستقيم فراخواند.

سپس خداوند عزوجل او را با رأفت و رحمت و اختيار به سوى خود خواند تا او را از خستگى اين دنيا آسوده گرداند و سنگينى بار ناملايمات را از او بردارد (3)، و او را در احاطه‏ ى ملائكه‏ ى ابرار و رضوان پروردگار غفار و مجاورت ملك جبار قرار دهد. درود خدا بر پدرم پيام‏ آور و امين وحى خدا و برگزيده و منتخب از خلق و مرضى او. درود و سلام و رحمت و بركات الهى بر او باد.

خطاب حضرت زهرا به مهاجرين و انصار
آن گاه حضرت زهرا عليها السلام متوجه اهل مجلس شدند، و خطاب به تمام مهاجران و انصار فرمودند:
شما بندگان خدا پرچم و علم أمر و نهى الهى، و در بردارنده دين و وحى او و پاسداران خدا بر خود هستيد، و رساننده‏ ى احكام الهى به ديگر امت هايى كه در اطراف شمايند مى‏ باشيد. در بين شما شخصى است كه استحقاق زعامت دارد، و او كسى است كه قبلاً در مورد اطاعت او متعهد شده‏ ايد. (4).

ادامه دارد……

همه سازمان‌ها و نهادهای حوزوی باید برای ورود پرتوان و اثر بخش حوزه به فضای مجازی تلاش کنند و از همه امکانات خود در این زمینه بهره ببرند تا حوزه‌های علمیه بتوانند مخاطبان این فضا را سیراب کنند و نیازهای آنها را برطرف سازند.