دومین جلسه تفسیر موضوعی قرآن کریم با حضور حجت الاسلام و المسلمین حجت الله رحمانی با موضوع معرفی و تاریخچه تفسیر موضوعی توسط کانون پژوهش مدرسه علمیه حضرت فاطمه محدثه سلام الله علیها اصفهان

در تاریخ 26 مهر 1395 از ساعت 9-7:30 صبح، دومین جلسه سلسله مباحث تفسیر موضوعی قرآن کریم” با حضور استاد محترمِ تفسیر تخصصی و تفسیر نهج البلاغه جامعه القرآن اصفهان و حافظ کل قرآن، حجت الاسلام، حجت الله رحمانی توسط کانون پژوهش مدرسه علمیه حضرت فاطمه محدثه سلام الله علیها اصفهان برگزار شد.

استاد محترم حجت الله رحمانی ضمن تبیین اقسام تفسیر (تفسیرترتیبی بر اساس مصحف فعلی، تفسیر ترتیبی بر اساس موضوع، تفسیر سوره ای و تفسیرموضوعی) بیان داشت: “تفسیر ترتیبی بر اساس مصحف"، طبق ترتیب سوَر قرآنی است که اکنون در دست ما است و “تفسیر ترتیبی بر اساس نزول” آن است که برخی معاصرین از جمله عبد الکریم بهجت قائل به آن هستند.

وی ضمن بیان فواید تفسیر ترتیبی بر اساس نزول، اظهار داشت: این نوع از تفسیر در فهم سیر تربیتی قرآن، آثار و برکات خاصی دارد. به عنوان مثال سوره ی بقره  هشتاد و هفتمین سوره ای است که بر پیامبر صلیه الله علیه و آله نازل شده است. در آیه ی  دوم این سوره آمده است: “لاریب فیه": هیچ شکی در قرآن نیست. این سوره از سوره های مدنی است. سوره هایی همچون یونس، هود، اسراء و طور که در آن دعوت به تحدی شده است، مکی اند و “لاریب فیه"  اشاره به  این مضمون دارد که  هیچ کس نمی تواند سوره ای همانند سوره های قرآن بیاورد، پس هیچ شکی در آن نیست.

وی در ادامه با بیان قسم سوم تفسیر افزود: در تفسیر سوره ای، متفکرانی همچون شهید مطهری (ره) در کتاب” آشنایی با قرآن"  در این راستا مشغول به تفسیر سور قرآن شدند.

حجت الاسلام رحمانی در ادامه بیان داشت: در تفسیر موضوعی قرآن کریم یک موضوع خاص از آیات سوره های مختلف،  بررسی می شود. دو گروه اخباریون و متدبران قرآن کریم با این روش موضوعی تفسیر، مخالف هستند.

وی ضمن بیان تاریخچه ی به وجود آمدن گروه اخباریون و تاکید بر مطالعه طلاب در زمینه نظرات و انتقادات آنان تصریح کرد: برخی اخباریون با استناد به حدیث “ضرب القرآن بالقرآن الا هلک” معتقد هستند تفسیر موضوعی قرآن کریم صحیح نیست.

استاد رحمانی در ادامه مبحث مخالفان تفسیر موضوعی قرآن کریم بیان داشت: گروه متدبران در قرآن کریم نیز معتقد هستند مبنای اصلی فهم قرآن، تدبر در سوره است؛ بدین معنا که هر آیه باید در همان سوره بررسی شود. منشا عقاید این گروه، روش تفسیری علامه محمد حسین طباطبایی (ره) و علی صفائی حائری  (ره) است.

در پایان این جلسه استاد رحمانی از طلاب محترم در خواست کرد:  هفته آتی پیرامون اثبات یا رد این دو گروه (اخباریون و متدبران ) تحقیقی ارائه دهند.