چکیده مقاله(یکی از ده مقاله راه یافته به مرحله نهایی جشنواره علامه حلی)

 قرآن، کتابِ آسمانی کاملترین و آخرین دین الهی، یعنی اسلام است. لازمة این تعبیر این است که هر مطلبی که آدمی به آن نیاز دارد و با آن مواجه می شود، در این کتاب عنوان شده باشد، یکی از این مسایل مسئله خیال است. قرآن مسئله خیال را مطرح کر ده است، امام نه به آن معنایی که مد نظر عوام است که عبارت است از امور غیر واقعی، بلکه آنچه در قرآن بیان می شود امور واقعی است که خیال و قوة تخیّل آدمی را در برترین مسیرها هدایت می کند و باعث آفرینش هنری از نوع ماندگار آن می گردد. قرآن خیالِ آدمی را از طریق بیان آیات داستانی و غیر داستانی که همگی آنها واقعیت محور هستند، بر می انگیزد، هنر نیز در قرآن نه تنها عنوان شده است و عناصر قوام بخش آن نیز مطرح گردیده است، بلکه آیات بسیاری بنیادهای نگرش هنر اسلامی را بیان کرده اند، از جمله نگرش آیه ای، تسبیحی، عدالت و انسان در قرآن عنوان گردیده است. فلاسفة اسلامی نیز، همان طور که از نام آنان بر می آید، از آموزه های اسلامی بهره جسته اند و آن را در بیان فلسفی خود مطرح کرده اند.

مسأله خیال و هنر نیز در بیانات فلسفی فلاسفه راه یافته است. آنان ادراک خیالی را تبیین نموده اند و آن را زمینه ساز خلق اثر هنری دانسته اند. هنری که ویژگی ذاتی آن باز آفرینی زیبایی است و هنرمند مسلمان اثری هدایتگر و ثمربخش در دنیا و آخرت می آفریند، اثری که با زیبایی شناسی دینی خلق گردیده است.

واژگان کلیدی : خیال، هنر، ادراک خیالی، عناصر داستانی و غیر داستانی، زیبایی شناسی دینی، نگرش آیه ای، نگرش تسبیحی.