یکی از مسائلی که از دیرباز آدمیان را به تأمّل واداشته است، مسئله، جبر و اختیار است. پرسش اساسی در این بحث آن است که آیا انسان، در انجام اعمال ارادی خود، مختار است یا آن که مجبور است و هیچ اختیاری ندارد؟ برای پاسخ به این سوال ، نظریه ی جبر و تفویض و امر بین الامرین وجود دارد در این پژوهش سعی شده است دیدگاه امام هادی علیه السلام راجع به مساله ی جبر و تفویض و امر بین الامرین شرح داده شود. بر اساس روایت امام هادی علیه السلام و با استفاده از آیات قرآن، و حدیث معروفی از امام صادق علیه السلام نظریه‌ی جبر و تفویض را رد شده است. جبر را به این دلیل رد کرده اند که قائل به عقیده جبر یا گرفتار ظالم دانستن خدا یا تکذیب و دروغ دانستن قول خدا است که هر دو باطل است. و رد تفویض به این دلیل است که معتقد به آن، عجز را برای خداوند اثبات می‌کنند و قدرت تامه او را درباره امور بندگان از حضرتش سلب می‌نمایند. پیامد چنین اعتقادی انکار عمومیت قدرت خداوند است. در قسمت آخر نامه، امام هادی علیه السلام، با استفاده از عناوینی مانند استطاعت و قضا و قدر و مساله‌ی امتحان و آزمایش، جبر و تفویض را رد کرده و امر بین الامرین را به اثبات رسانده‌اند.

کلیدواژه‌ها: جبر، تفویض، اختیار، امر بین الامرین، امام هادی علیه السلام

بعد از ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام تا زمان امامت حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف،

حاکمیت دینی به معنای اکمل، در جامعه نبوده است.

اما در آستانه غیبت صغری،

تئوری مرجعیت، مطرح شد

به طوری که در زمان غیبت اولیه امام معصوم،

نواب اربعه و پس از آن، در زمان غیبت کبری،

محدثین و فقها، حکم مرجعیت را پیدا کردند.

  تئوری مرجعیت در اوائل غیبت کبری

با تئوری مرجعیت در پنجاه سال اخیر، تفاوت داشته است.

مرجعیت اولیه، تنها در فکر حفظ و انتشار دین بود

اما پس از آن،

نگاهش به سمت حاکمیت دینی سوق پیدا کرد

تا جایی که به دنبال آن، تئوری ولایت فقیه مطرح شد.

نظریه ولایت فقیه، در باطن دین نهفته است

و امامان معصوم علیهم السلام شاخصه هایی برای این افراد،

در زمان غیبت کبری تبیین نموده اند.

اما مکاشفه مصداقی آن به مردم واگذار شده است.

آن ها باید فردی که نزدیک ترین صفات را به امام معصوم داشته باشد،

انتخاب کنند.

وظیفه مجلس خبرگان رهبری،

تعیین و عزل رهبر نیست

بلکه خبرگان، جایگاهی پایین تر از مقام ولی فقیه دارند

و وظیفه آن ها، پیگیری و رصد مکاشفه مردم است.

ولایت فقیه، در ادامه ی مسیر ولایت انبیا و ائمه معصومین علیهم السلام است

و همواره دین باید در همه ی شئونات فردی و اجتماعی جامعه حاکم باشد.

اکنون نیز در زمان غیبت کبری،

احکام اجتماعی و حکومتی دین نباید تعطیل

و تنها در احکام فردی خلاصه شود.

زیرا اگر چنین باشد،

پاره ای از احکام الهی

که زمینه رشد و هدایت زندگی اجتماعی بشر را فراهم می کند،

اجرا نخواهد شد

و این برخلاف هدف آفرینش انسان است.

بیژن شمس، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور و مشاور و مسئول کارگروه جنگ نرم بسیج اساتید استان اصفهان

رابطه ایمان و استقامت از منظر اسلام

با توجه به این‌که امروزه چراغ ایمان در جوامع بشری کم‌فروغ شده و به خاموشی گراییده است و همه‌ی موانع درونی و بیرونی متحد شده‌اند تا انسان را از حرکت در صراط مستقیم ایمان بازدارند و ازآن­جاکه ایمان از موضوعات مهمی است که به سعادت انسان گره‌خورده و از منظر اسلام، استقامت بر ایمان از اصلی‌ترین ارکان ایمان شمرده می‌شود و هم‌چنین آثاری که به‌طور مستقل به این موضوع مهم پرداخته‌اند بسیار کم بوده و در تبیین ارتباط دو عنصر ایمان و استقامت دچار نقص و کاستی است. این رساله با عنوان «رابطه ایمان و استقامت از منظر اسلام» به‌منظور تبیین نقش استقامت در ایمان، بر اساس آیات و روایات و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده است. تتبع در منابع اسلامی درباره ارتباط ایمان و استقامت نشان می‌دهد که این دو رابطه‌ای تنگاتنگ باهم دارند و دارای تأثیر متقابل بر یکدیگر هستند به‌طوری‌که تقویت و تضعیف استقامت، تأثیر مستقیم بر تقویت و تضعیف ایمان دارد. لذا ایمان توأم با استقامت، ایمانی پویا و مثمر ثمر و ایمان بدون استقامت، ایمانی سطحی، ایستا و بی‌ثمر است. عواملی مانند تبعیت از تعلقات نفسانی، ضعف ایمان به معاد، عدم تعلق به ربوبیت الهی و سلطه شیطان موجب جدایی استقامت از ایمان و تضعیف ایمان می‌شود. انسان بدون استقامت دچار انحراف و ضلالت در مسیر حرکت خود می­شود و از هدف اصلی خلقت خود و تشریع دین اسلام که سعادت دنیوی و رستگاری ابدی است دور می‌شود.

کلیدواژه ها: استقامت، پایداری، ایمان، صراط مستقیم، اسلام

در 20 مهر ماه 1396 کارگاه پژوهشی با عنوان “فیش نویسی کتابخانه ای” در این مدرسه برگزار شد.

طلاب کلیه پایه ها به جز پایه اول در این کارگاه شرکت داشتند.

استاد مربوطه خانم راضیه ذوالفقاری بودند.

بررسی جایگاه امام در نهج البلاغه

استاد راهنما :سرکار خانم سیما ستار

استاد داور: حجه الاسلام مجید انصاری تبار

پژوهشگر : کبری امیری
شهریور 1396

چکیده

دین اسلام دارای آموزه­هایی است که سراسر زندگی انسان را در بر می­گیرد. یکی از مهم ترین این آموزه­ها بحث راهنماشناسی است که ابعاد مختلفی دارد. داشتن امام و پیشوا از ضروریات زندگی انسان­ها است؛ از این طریق است که انسان­ها مسیر زندگی خود را تشخیص می دهند و به سوی اهداف الهی گام برمی­دارند. در میان آموزه­های اسلام نیز نهج البلاغه که سرشار از سخنان پرمحتوای امیرالمؤمنین علیه السلام است، مسئله­ی امامت را به خوبی بیان نموده است. پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که جایگاه امام در نهج البلاغه چگونه بیان شده است. دستاورد حاصل از این پژوهش دستیابی به این مهم است که امام علی علیه السلام برای امام جایگاه ویژه­ای قائل بوده اند و بیان داشته­اند که وجود امام برای امت ضرورت دارد و دارای نشانه­ها و ویژگی­هایی است و در همین راستا نیز وظایفی برای امام بیان شده است.

کلیدواژه­ها: امام، امامت، نهج البلاغه، ویژگی امام، وظیفه امام.