دومین جلسه تفسیر موضوعی قرآن کریم با حضور حجت الاسلام و المسلمین حجت الله رحمانی با موضوع معرفی و تاریخچه تفسیر موضوعی توسط کانون پژوهش مدرسه علمیه حضرت فاطمه محدثه سلام الله علیها اصفهان

در تاریخ 26 مهر 1395 از ساعت 9-7:30 صبح، دومین جلسه سلسله مباحث تفسیر موضوعی قرآن کریم” با حضور استاد محترمِ تفسیر تخصصی و تفسیر نهج البلاغه جامعه القرآن اصفهان و حافظ کل قرآن، حجت الاسلام، حجت الله رحمانی توسط کانون پژوهش مدرسه علمیه حضرت فاطمه محدثه سلام الله علیها اصفهان برگزار شد.

استاد محترم حجت الله رحمانی ضمن تبیین اقسام تفسیر (تفسیرترتیبی بر اساس مصحف فعلی، تفسیر ترتیبی بر اساس موضوع، تفسیر سوره ای و تفسیرموضوعی) بیان داشت: “تفسیر ترتیبی بر اساس مصحف"، طبق ترتیب سوَر قرآنی است که اکنون در دست ما است و “تفسیر ترتیبی بر اساس نزول” آن است که برخی معاصرین از جمله عبد الکریم بهجت قائل به آن هستند.

وی ضمن بیان فواید تفسیر ترتیبی بر اساس نزول، اظهار داشت: این نوع از تفسیر در فهم سیر تربیتی قرآن، آثار و برکات خاصی دارد. به عنوان مثال سوره ی بقره  هشتاد و هفتمین سوره ای است که بر پیامبر صلیه الله علیه و آله نازل شده است. در آیه ی  دوم این سوره آمده است: “لاریب فیه": هیچ شکی در قرآن نیست. این سوره از سوره های مدنی است. سوره هایی همچون یونس، هود، اسراء و طور که در آن دعوت به تحدی شده است، مکی اند و “لاریب فیه"  اشاره به  این مضمون دارد که  هیچ کس نمی تواند سوره ای همانند سوره های قرآن بیاورد، پس هیچ شکی در آن نیست.

وی در ادامه با بیان قسم سوم تفسیر افزود: در تفسیر سوره ای، متفکرانی همچون شهید مطهری (ره) در کتاب” آشنایی با قرآن"  در این راستا مشغول به تفسیر سور قرآن شدند.

حجت الاسلام رحمانی در ادامه بیان داشت: در تفسیر موضوعی قرآن کریم یک موضوع خاص از آیات سوره های مختلف،  بررسی می شود. دو گروه اخباریون و متدبران قرآن کریم با این روش موضوعی تفسیر، مخالف هستند.

وی ضمن بیان تاریخچه ی به وجود آمدن گروه اخباریون و تاکید بر مطالعه طلاب در زمینه نظرات و انتقادات آنان تصریح کرد: برخی اخباریون با استناد به حدیث “ضرب القرآن بالقرآن الا هلک” معتقد هستند تفسیر موضوعی قرآن کریم صحیح نیست.

استاد رحمانی در ادامه مبحث مخالفان تفسیر موضوعی قرآن کریم بیان داشت: گروه متدبران در قرآن کریم نیز معتقد هستند مبنای اصلی فهم قرآن، تدبر در سوره است؛ بدین معنا که هر آیه باید در همان سوره بررسی شود. منشا عقاید این گروه، روش تفسیری علامه محمد حسین طباطبایی (ره) و علی صفائی حائری  (ره) است.

در پایان این جلسه استاد رحمانی از طلاب محترم در خواست کرد:  هفته آتی پیرامون اثبات یا رد این دو گروه (اخباریون و متدبران ) تحقیقی ارائه دهند.

با حسن ظن نسبت به خدای خودت و رضایت از آن چه برای تو خواسته است،

می توانی با صبر و استواری در راه او قدم برداری و مأیوس و خسته نشوی.

منبع: حاج اسماعیل دولابی

حضرت علامه حسن زاده آملی:

حضرت علامه حسن زاده آملی از علمای برجسته وسرشناس حوزه علمیه قم که به جهت مراتب ویژه علمی و عرفانی از استوانه‌های حوزه‌های علمیه به شمار می روند، در انتهای یکی از جلسات سخنرانی خود، عبارات مهمی را در شأن رهبر معظم انقلاب بیان فرموده‌اند.

رهبر عظیم‌الشأن‌تان را دوست بدارید.

عالمی، عادلی،‌ رهبری، مؤمنی، ‌موحدی،‌ سیّاسی، دلداری،

رهبری، انسان ربانی، پاک،‌ منزه، که دنیا شکارش نکرده من جایی [سراغ] ندارم که عرض کنم.

همان که عرض کردم:

نه شکوفه‌ای، نه برگی، نه ثمر، نه سایه دارم / همه حیرتم که دهقان به چه کار کشت ما را

قدر این نعمت عظمی را که خدا به شما عطا فرمود،

قدر این رهبرِ ولیّ و همان عبارات که سرور عزیزم جناب استاد حدادعادل، ارائه دادند؛

رهبری، ولیی، الهی.

الآن این انسجام ما، تکلیف شرعی ماست.

مبادا عزیزان! آقایان مبادا! (این “مبادا” را توجه داشته باشید).

مبادا آقایان!  اول انقلاب یادتان هست چند فرقه برخاستند که می‌خواستند کشور را تجزیه کنند؟

حواستان جمع باشد، مبادا این وحدت ما را!  مبادا این جمعیت ما را!  مبادا این کشور علوی را!  مبادا این نعمت

ولایت را!  از دست شما بگیرند.

خدایا به حق پیغمبر و آل پیغمبر سایه این بزرگ‌مرد،

این رهبر اصیل اسلامی، حضرت آیت‌الله معظم خامنه‌ای عزیز را مستدام بدار.

و الهی آمین، الهی آمین، الهی آمین. بعدد کلماتت آمین.

آیت الله بهاءالدینی:

پس از آن که مجلس خبرگان در زمان حیات امام خمینی (ره)

آقای منتظری را به عنوان قائم مقام و جانشین ایشان معرفی نمود،

آیت الله بهاءالدینی که از این موضوع مطلع شدند،

تامل اندیشمندانه ای فرمودند:

“ما این طور نمی بینیم؛ چون خدا نمی خواهد. هر چه بعضی تلاش کنند.

خیال می کنند می توانند برای شیعه از جانب خود رهبر و مرجع درست کنند.

البته هیچ کس حاج آقا روح الله نمی شود

ولی آقای خامنه ای از همه به امام نزدیک تر است.

کسی که ما به او امیدواریم آقای خامنه ای است.

شما از ما قبول نمی کنید و تعجب می کنید.

ولی این دید ماست و برای ما قطعی است سید علی خامنه ای".

اظهارات مرحوم دولابی درباره مقام معظم رهبری:

” امام خمینی “رحمت الله” مظهر مهابت بود و

رهبری (آیت الله خامنه ای) مظهر محبت.

خداوند متعال به امام نعمت ها را یک جا داد

و امام هم این نعمت ها را برای استقرار نظام جمهوری اسلامی مصرف کردند.

ولی نعمت ها به حضرت آقا را خدا تدریجی به ایشان می دهد

و در هر مرحله ای متناسب با شرایط، خدا نعمت هایی را به ایشان می دهد.

یعنی شرایط آن نعمت ها را خود آقا فراهم می کنند.”