نحوه دستور قرآن به ذکر:

وَ اذکُر رَبّکَ فِی نَفسِکَ تَضرّعاً وَ خِیفَهً

وَ دونَ الجَهرِ مِنَ القَولِ بِالغُدُوِّ وَ الاصَالِ وَ لاتَکُن مِنَ الغَافِلینَ   (اعراف/205)

پروردگارت را درون خودت با حالت تضرع و خوف یاد کن،

بدون سر و صدا در صبح و شام.

ذکر مقاماتی دارد:

از زبانی به قلبی و توجه به اسماء حسنای الاهی در باطن می رسد

که یکی از آن ها اسم رب است.

این ذکر آثاری دارد که آیه ی بعد این آثار را می گوید:

اِنَّ الذَّینَ عِندَ رَبِّکَ لایَستَکبِرُونَ عَن عِبادَتِهِ

وَ یُسَبِّحُونَهُ وَ لَهُ یَسجُدُونَ    (اعراف/26).

اولین اثر این است که اگر کسی مداومت بر ذکر رب داشت،

و ذکرش هم همراه با تضرع و خوف بود،

مقام «عند الرب» پیدا می کند.

یعنی خدای متعال حجاب بین شما و خودش را بر می‌دارد.

مثل شهدا که عند الرب هستند و حیات طیبه دارند.

پس حضور خدا را درک می‌کند (موانع مانع درک حضور و احاطه پروردگار برداشته می‌شود)

و به رویت باطنی می‌رسد.

مداومت به این کار، سبب برداشتن استکبار عبادت خدای متعال از انسان می‌شود.

( استکبار یعنی کبریایی برای خود دست و پا کردن، خود را دیدن و از خشوع محض بیرون آمدن)

معنی عبادت همین است که نداری خود را در برابر خدا درک کنیم.

غفلت، مانع این حالت بندگی و خضوع می‌شود

و انسان را به استکبار می‌رساند.

هر نوع حساب و کتابی در مقابل خدا برای خود باز کنیم،

استکبار بر خداست.

حتی اگر برگردد به این که خدای متعال چیزی به ما داده است

و در مقابل خدای متعال روی آن حساب می‌کنیم.

  شیطان هم گفت مرا از آتش آفریده‌ای که در مقابل گِل احترام دارد!!

حساب‌بازکردن روی خود این است که

انسان روی خودش، توانایی‌هایش، قدرت، ثروت،

جوانی، آبرو، شهرت و نشست و برخاست‌هایش حساب کند.

منبع: سید محمد مهدی میر باقری