تبیین مبانی امامت براساس “کتاب الحجه” کافی

استاد راهنما: خانم زهرا یاریان

استاد داور: حجه الاسلام محمد رضا نقیه

محقق: هاجر شیدایی

تابستان 96

چکیده:

پایان نامه حاضر با عنوان تبیین مبانی امامت براساس کتاب الحجه الکافی همان طور که از عنوان آن برمی­آید با محوریت کتاب کافی شریف تدوین شده است. امامت از اصول اعتقادی شیعه است و مسایل و ابعاد زیادی را در بر گرفته است. دربارة این اصل کتب و مقالات متعددی با دیدگاه­های مختلف کلامی، فلسفی و تفسیری و … تألیف شده است. این پژوهش با استفاده از احادیث کتاب الحجه کافی مبانی امامت را در 2 بخش بررسی می کند تا دیدگاه و نظرات را براساس بیانِ خودِ معصوم ارائه دهد. بنابراین ابتدا دلایل نیاز به امام، پاسخ خداوند به این نیاز و وظایف مکلفان نسبت به این حاجت بیان شده است. سپس 2 وصفِ امام یعنی علم و عصمت با استفاده از احادیث بیان می شود و در این راستا منابع علم امام، گستره علم امام، افزایش علم امام، ابعاد و جهات علم امام بررسی می شود. کلینی در کتاب الحجه با تدوین و تألیفی منطقی و دقیق از اضطرار به امام می آغازد و با نص بر 12 امام کتاب الحجه را به پایان می برد و تا حدّ امکان اکثر مطالب مرتبط با امام در چهار چوب اعتقاد شیعه را بیان می کند. مطالعه این مباحث می تواند تا میزان زیادی چهارچوب این اصل اعتقادی شیعه را روشن کند.

کلیدواژه ها: مبانی، امامت، امام، الکافی، کلینی

این تحقیق درصدد است تا رابطه ولایت و تقوا را در قرآن کریم بررسی کند. در این تحقیق با استفاده از کتب تفسیری اثبات می شود که تنها ولایت هایی که از سرچشمه ی تقوا نشأت گرفته باشند و افراد پرهیزگار در رأس آن باشند، جامعه را به سوی سعادت و سلامت سوق می دهند و بی شک بین تقوا و ولایت رابطه مستقیم برقرار است و وجود  هر کدام بدون دیگری ناقص است. عصمت، مرتبه نهایی ملکه تقوا و عالی ترین مرحله ی آن است. ولایت هایی مورد قبول خداوند هستند که تمام شرایط و ویژگی های عصمت و تقوا را دارا باشند. تمام انبیاء و اولیای الهی -که کار اصلی آن ها راهنمایی انسان ها در مسیر مبارزه با شیطان و هوا پرستی، پیمودن صراط توحید و امثال آن است-  دعوت خویش را بر اساس تقوای الهی و اطاعت از خداوند قرار داده اند. در نتیجه ولایت هایی که توأم با تقوای الهی نباشند، جامعه را به سوی تباهی و فساد سوق می دهند.

کلید واژه ها: ولایت، تقوا، قرآن، تقوا و ولایت.

این تحقیق با عنوان “بررسی مفهوم حمد و مدح و ابعاد مختلف آن در قرآن و سنت” ابتدا معنای لغوی حمد و مدح را بررسی کرده است. حمد در لغت به معنای ستایش، شکر، ثنا و مدح خداوند است. حمد برای انسان در برابر اعمال نیک اختیاری او است. اما مدح ستایش کردن کسی در مقابل کار اختیاری و یا غیر اختیاری است. حمد و مدح حقیقی تنها برای خداوند است چون علت کل عالم هستی است. حمد در مقابل قدح، ذم، کفر و تنقیص و مدح در مقابل هجو قرار دارد. معنای اصطلاحی برای حمد یافت نشد. هیچ آیه ای در قرآن وجود ندارد که کلمه مدح در آن آمده باشد. حمد دو قسم تکوینی و تشریعی دارد. قرب معنایی درباره واژه های حمد، مدح و شکر وجود دارد. از آثار حمد خدا می توان به پرهیز از گناه، افزایش رزق و روزی، صبر، از بین رفتن غم و اندوه می شود. کل عالم هستی ستایش گوی خداوند هستند و همه تلاششان، رسیدن به قرب الهی است.

کلیدواژه ها: حمد، مدح، ذم، شکر.

جوان خانه بنی هاشم!

دلم امشب و هر شب هوای تو دارد

و عاشقانه ترین لحظه ها را رقم می زند

تلخ و عاشقانه

بی مثال

اما سبک نیست

سنگین. به سنگینی هق هق آسمانی دلگرفته

چقدر نوشتن سخت است!

بدی دنیا آنست که باید واژه ها کنار هم بیاید و سر و سامان بگیرد

در این دنیای بی سر و سامان

چه چیز بی تو جای خود را دارد

واژه ها باید کنار هم بنشینند

مثل ما که نشسته ایم

بی خیال بودن یا نبودن باید که ایستاده باشیم

مرا ایستاده فرض کن!

به پاس تو محکم ترین کوه ها از شرم تو ایستاده اند.

افسوس که واژه انتظار هنوز در انتظار معنا شدن است

افسوس چه واژه هایی که تنها واژه ماند.

افسوس که محمد بزرگ با همه اصحابش مُرد.

و علی، فزتُ برب الکعبه

و فاطمه  این واژه تاریخ را کَر کرد. هر آنچه بگویم هیچ نمی شنوند.

نمی گذارند به کوچه بنی هاشم سر بزنم.

و سر بر در خانه فاطمه ….

آه سلمان کاش جای تو بودم همه غم های مردن پیامبر را با دیوار و در خانه فاطمه می گفتم.

چکیده

تحقیق حاضربا  مو ضوع رابطه ی حق و تکلیف ،دارای سه فصل است.هدف از آن تبیین رابطه ی حق وتکلیف و تکلیفی نبودن لسان دین است ،واثبات می شود که وجود تکالیف، راهی برای رسیدن انسان به حق قلمداد   می شود. پس تکلیفی بودن دین از نظر غربیان بر این اساس است که شالوده ی تفکر آنان انسان محوری است، ولی حقوق ومتون دینی و تفکر اسلامی بر مبنای خدا محوری است. همچنین ثابت می شود که مردم حقوق متقابلی نسبت به یکدیگرو نسبت با دولت دارند که ملزم به رعایت آن هستند. این تحقیق در راستای اثبات تلازم وپیوستگی بین حق و تکلیف تنظیم شده که هدف آن  پاسخ به این سؤال است که لسان دین تکلیفی است یا حق گرا؟  در فصل دوم فلسفه حقوق از نظر عالمان دینی، اندیشمندان غربی ومبانی مکتب های آرمانی ازجمله مکتب واقع گرایان وآرمان گرایان موردبررسی قرارمی گیرد،وقسمت بعد به بررسی برخی ازچالش های حق وتکلیف، از جمله دین بدون تکلیف ودین، تکلیفی منهای حق می پردازد .تبیین رابطه ی حق وتکلیف، اهداف حق وتکلیف، منافات نداشتن آزادی با حق و تکلیف، همچنین حق و تکلیف در  نهج البلاغه و دولت مهدوی در فصل سوم بررسی می شود.                                                                                 

 کلید واژه ها : حق ،تکلیف ، رابطه ی حق و  تکلیف، آزادی در دین